Xây dựng mạng lưới tính toán phi tập trung phù hợp cho AI Agent: Phân tích công nghệ của AO

Mạng Phi tập trung đã từ lâu theo đuổi giấc mơ về một "máy tính thế giới", tức là có thể thực hiện bất kỳ mã nào mà không cần sự tin tưởng và chia sẻ toàn cầu. Sau Ethereum, nhiều dự án cơ sở hạ tầng đã thử nghiệm theo hướng này, trong đó mạng AO sắp ra mắt là một trong số đó.

Đối với khái niệm "máy tính thế giới", có thể chia thành ba khía cạnh chính là tính toán, truy cập và lưu trữ dữ liệu. Trong bối cảnh này, Arweave luôn đóng vai trò là "ổ cứng thế giới", trong khi mạng AO mới ra mắt (Hướng đối tượng) mang lại khả năng tính toán chung và cung cấp chức năng hợp đồng thông minh.

AO：Mạng tính toán chung dựa trên mô hình Actor

Hiện nay, các nền tảng tính toán phi tập trung chủ yếu được chia thành hai loại: nền tảng hợp đồng thông minh và nền tảng tính toán tổng quát. Các nền tảng hợp đồng thông minh như Ethereum chia sẻ bộ nhớ trạng thái toàn cục, tiến hành đồng thuận về quá trình tính toán thay đổi trạng thái, nhưng do cần nhiều phép toán lặp lại, chi phí khá cao, chủ yếu được sử dụng để xử lý các giao dịch có giá trị cao. Mạng tính toán tổng quát không đạt được đồng thuận về chính quá trình tính toán mà xác minh kết quả tính toán và thứ tự xử lý yêu cầu, không có bộ nhớ trạng thái chia sẻ, từ đó giảm chi phí và có khả năng mở rộng đến nhiều lĩnh vực tính toán hơn.

Còn một số dự án dựa trên giả thuyết an toàn của máy ảo, kết hợp tính toán chung với hợp đồng thông minh. Mạng này chỉ đồng thuận và xác minh kết quả tính toán theo thứ tự giao dịch, nhiều thay đổi trạng thái được xử lý song song trong các nút mạng. Do không chia sẻ bộ nhớ trạng thái, chi phí mở rộng thấp, nhiều tác vụ có thể tính toán song song và không ảnh hưởng lẫn nhau. Các dự án này thường dựa trên mô hình lập trình Actor, AO cũng thuộc loại này.

Trong mô hình Actor, mỗi đơn vị tính toán được coi là một tác nhân độc lập xử lý giao dịch, các đơn vị tương tác thông qua giao tiếp. AO chuẩn hóa việc truyền tin của Actor, thực hiện mạng tính toán Phi tập trung. Khác với hợp đồng thông minh được kích hoạt thụ động truyền thống, AO có thể thực hiện hợp đồng thông minh hoạt động chủ động thông qua cách kích hoạt "cron" theo chu kỳ thời gian cố định.

Đặc điểm của mạng AO bao gồm khả năng mở rộng nhanh chóng với Phi tập trung, lưu trữ dữ liệu lớn của Arweave, mô hình lập trình Actor và khả năng kích hoạt giao dịch một cách chủ động, những đặc điểm này làm cho nó rất phù hợp để lưu trữ AI Agent và hỗ trợ việc đưa các mô hình AI lớn vào chạy trên hợp đồng thông minh blockchain.

Đặc điểm của mạng AO

Mạng AO không thực hiện đồng thuận cho quá trình tính toán, mà đạt được đồng thuận về thứ tự giao dịch và giả định rằng kết quả chạy của máy ảo là xác định, từ đó đạt được tính nhất quán của trạng thái cuối cùng. Mạng sử dụng thiết kế mô-đun, bao gồm ba đơn vị cơ bản: Đơn vị điều phối (SU), Đơn vị tính toán (CU) và Đơn vị đưa tin (MU).

Sau khi giao dịch được phát đi, MU nhận và xác minh chữ ký, sau đó chuyển tiếp cho SU. SU như một điểm kết nối giữa AO và chuỗi AR, có trách nhiệm sắp xếp giao dịch và tải lên chuỗi AR để hoàn thành sự đồng thuận. Hiện tại sử dụng cơ chế đồng thuận POA (Chứng minh quyền hạn). Sau khi hoàn thành sự đồng thuận, nhiệm vụ được phân bổ cho CU để xử lý tính toán cụ thể, kết quả được trả về cho người dùng qua MU.

CU tập hợp có thể được coi là Phi tập trung mạng lưới tính toán. Dưới một kế hoạch kinh tế hoàn chỉnh, các nút CU cần phải thế chấp tài sản, cạnh tranh để cung cấp sức mạnh tính toán thông qua hiệu suất tính toán, giá cả và các yếu tố khác để thu được lợi nhuận. Nếu có lỗi tính toán, tài sản sẽ bị tịch thu, đây là một cơ chế bảo đảm kinh tế tiêu chuẩn.

So sánh AO với các mạng khác

So với các nền tảng hợp đồng thông minh như Ethereum, AO có những ưu điểm rõ rệt như một nền tảng tính toán tổng quát. So với FVM của Filecoin, AO giữ lại khả năng hợp đồng thông minh hoàn thiện hơn. So với các mạng tính toán phi tập trung như Akash và io.net, AO duy trì trạng thái toàn cầu trên lưu trữ AR.

AO về cấu trúc tương tự nhất với ICP, cả hai đều áp dụng triết lý thiết kế mạng blockchain tính toán bất đồng bộ. Sự khác biệt chính là, ICP duy trì trạng thái dựa trên container, trong khi AO có một lớp trạng thái chia sẻ (tức là AR), tăng cường khả năng Phi tập trung, nhưng cũng mất đi khả năng thực hiện một số dịch vụ riêng tư đặc biệt.

Về mặt kinh tế và thiết kế, AO đã áp dụng một cách tiếp cận mở và linh hoạt hơn. So với yêu cầu tham gia cao của ICP, AO cho phép tham gia khai thác cạnh tranh thông qua việc đặt cọc. Thiết kế mô-đun của AO cũng cung cấp cho người dùng nhiều không gian lựa chọn hơn.

Tuy nhiên, AO cũng đối mặt với một số thách thức, như việc giao dịch giữa các hợp đồng thiếu tính nguyên tử dưới mô hình Actor bất đồng bộ, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của ứng dụng DeFi. Mô hình tính toán mới cũng đặt ra yêu cầu cao hơn cho các nhà phát triển. Dù vậy, AO chọn tập trung vào lĩnh vực AI Agent, chiến lược này có thể giúp họ tìm được vị trí độc đáo trong thị trường AI đang phát triển nhanh chóng.